ΤΡΑΥΛΙΣΜΟΣ: ΤΑ 10 ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΒΟΗΘΟΥΝ!
Της Αναστασίας Σταγιάνου, Παθολόγου Λόγου & Ομιλίας, ΜΑ, ΜSc/CCC-SLP
Ξέρετε αυτό το συναίσθημα που πιάνει όλους τους γονείς όταν βλέπουμε το παιδί μας να παλεύει με κάτι! Είτε για να καταφέρει να δέσει τα κορδόνια του, είτε για να φορέσει το μπουφάν του μόνο του, είτε για να κουμπώσει ένα περίεργο καπάκι. Αγχωνόμαστε κι εμείς μαζί του, θέλουμε ενστικτωδώς να το διακόψουμε, να παρέμβουμε, να του λύσουμε το θέμα με όποιο τρόπο μπορούμε. Είναι όμως σωστή αυτή η παρόρμησή μας; Σχεδόν πάντα η απάντηση είναι όχι. Για κάθε δεξιότητα που το παιδί πρέπει να κατακτήσει μόνο του, ο ρόλος μας είναι να το διευκολύνουμε χωρίς να το αγχώνουμε και χωρίς να καταλήγουμε να λύνουμε εμείς το εκάστοτε “πρόβλημά” του. Το ίδιο ισχύει και για το παιδί που τραυλίζει.
O τραυλισμός σε αρκετές περιπτώσεις πρωτοεμφανίζεται όταν αυξάνεται το λεξιλόγιο ενός παιδιού, όταν γνωρίζει δηλαδή περισσότερες λέξεις και μπορεί να φτιάξει μεγαλύτερες προτάσεις, ή όταν αυξάνονται οι απαιτήσεις του ίδιου του παιδιού ως προς τον εαυτό του-δηλαδή θέλει το ίδιο να μοιραστεί πολλά περισσότερα πράγματα με τους γονείς και τους φίλους του. Ο έμφυτος παρορμητισμός ενός παιδιού σε συνδυασμό με γενετικούς παράγοντες και το περιβάλλον γύρω του, μπορεί να οδηγήσουν σε εμφάνιση στοιχείων τραυλισμού, π.χ. “Μα-μα-μα-μαμά, πού θα πάμε τ-τ-τ-τ-τώρα;”, “Πού είναι ο πα-πα-πα-παππούς;” “Κοίτα, ένα κα-κα-κα-καραβάκι!” Στην φάση αυτή, αν και το ένστικτό μας μπορεί να μας λέει “Συμπλήρωσε τη φράση του, αφού ξέρεις τι θέλει να πει, βοήθα το!”, οφείλουμε να αντισταθούμε στον πειρασμό. Διαβάστε όμως τα 10 πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε πραγματικά το παιδί στα πρώτα στάδια εξέλιξης του τραυλισμού αλλά και να επικοινωνήσουμε καλύτερα ως οικογένεια:
- Υιοθετούμε όλοι στην οικογένεια πιο αργή ομιλία: μιλάμε συνειδητά πιο αργά και ήρεμα.
- Υιοθετούμε έναν συνολικά πιο σωστό τρόπο επικοινωνίας: δεν διακόπτουμε, αλλά και δεν αφήνουμε κάποιον (ούτε το παιδί) να μονοπωλεί τη συζήτηση. Καθένας έχει τη σειρά του και οι άλλοι τον ακούμε με προσοχή και ενδιαφέρον.
- Δημιουργούμε ώρες επικοινωνίας-παιχνιδιού με το παιδί: κάθε γονιός ξεχωριστά αφιερώνει κάποιο χρόνο ημερησίως για παιχνίδι, ακόμα και 10 λεπτά, ξεχωριστά για κάθε αδερφάκι. Στο χρόνο αυτό, το παιδί έχει την αμέριστη προσοχή μας. Του μιλάμε αργά. Διαλέγουμε δραστηριότητες του που αρέσουν και προάγουν την επικοινωνία (όχι βιντεοπαιχνίδια/τηλεόραση/DVD/τάμπλετ).
- Τροποποιούμε και προσαρμόζουμε το λόγο μας στην ηλικία του παιδιού: τα παιδιά μιμούνται τους ενήλικες. Αν ένα παιδί με προδιάθεση για τραυλισμό προσπαθεί να χρησιμοποιήσει μεγάλες προτάσεις και πολύπλοκο λεξιλόγιο πριν να είναι έτοιμο αναπτυξιακά, θα αυξηθούν οι πιθανότητες να εμφανίσει τραυλισμό.
- Δεν κάνουμε σχόλια όπως ‘πες το καθαρά’, ‘μίλα αργά’: το παιδί τις περισσότερες φορές δεν συνειδητοποιεί ότι τραυλίζει και τέτοια σχόλια θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην αυτοπεποίθησή του. Αν μπορούσε να ‘μιλήσει καθαρά’ θα το έκανε ήδη.
- Δεν διακόπτουμε και δεν ολοκληρώνουμε τις λέξεις/προτάσεις του παιδιού όταν τραυλίζει. Περιμένουμε χωρίς ανυπομονησία να τελειώσει στο χρόνο που μπορεί.
- Δεν δείχνουμε άγχος/ανησυχία για την ομιλία του, γιατί θα αισθάνεται ότι ‘κάτι δεν πάει καλά με μένα’. Ακόμα κι αν προσπαθούμε να μη δείχνουμε άγχος, εφόσον αυτό υπάρχει το παιδί θα το διαισθανθεί. Είναι λοιπόν σκόπιμο να προσπαθήσουμε να ελέγξουμε το δικό μας άγχος, να προσπαθήσουμε να το αφήσουμε στην άκρη.
- Εστιάζουμε στο ΤΙ λέει, όχι στο ΠΩΣ: συζητάμε με το παιδί την ιδέα, το περιεχόμενο, όχι τον τρόπο της ομιλίας.
- Συμπεριφερόμαστε με τον ίδιο τρόπο στο παιδί που τραυλίζει και τα αδέρφια του που δεν τραυλίζουν. Επίσης, συμπεριφερόμαστε με τον ίδιο τρόπο όταν το παιδί τραυλίζει και όταν δεν τραυλίζει. Κοιτάζουμε προσεκτικά και υπομονετικά το παιδί όταν μας μιλά.
- Δημιουργούμε κλίμα θετικής επικοινωνίας στο σπίτι. Συζητάμε με το παιδί, ζητάμε τη γνώμη του, σχολιάζουμε πράγματα που το ενδιαφέρουν, τραγουδάμε! Δεν κάνουμε σημαντικές συζητήσεις όσο -για παράδειγμα- είμαστε απασχολημένοι με δουλειές.
Ποιον αφορούν αυτές οι οδηγίες;
Οι παραπάνω οδηγίες αφορούν σε παιδιά που έχουν εκδηλώσει τα πρώτα σημάδια τραυλισμού (μάθετε ποια είναι αυτά στη σελίδα μας: www.logodiktyo.gr/λογοθεραπεια/τραυλισμός), αλλά και σε παιδιά που έχουν ήδη διαγνωσθεί με τραυλισμό και ενταχθεί σε πρόγραμμα αποκατάστασης. Δεν αποτελούν θεραπεία από μόνες του, είναι όμως απαραίτητο συμπλήρωμα ενός εξατομικευμένου προγράμματος λογοθεραπείας και μπορεί να βοηθήσουν το παιδί να βελτιωθεί γρηγορότερα. Είναι επίσης χρήσιμες για όλα τα παιδιά και όλες τις οικογένειες, καθώς προάγουν ένα θετικό κλίμα επικοινωνίας μέσα στο σπίτι… κάτι που όλοι μας χρειαζόμαστε!
Αν το παιδί απλά κομπιάζει λίγο;
Αν το παιδί μας δεν τραυλίζει, αλλά απλώς κομπιάζει πού και πού, είναι χρήσιμο να ξέρουμε τα εξής: σχεδόν όλα τα παιδιά κατά την ανάπτυξή τους (συνήθως μεταξύ 2 και 5 ετών) περνάνε μία φάση κατά την οποία κομπιάζουν όταν μιλάνε. Παρόλα αυτά, ο λόγος τους βγαίνει καθαρά και αβίαστα. Καθώς μεγαλώνουν και γίνονται καλύτερα στην επικοινωνία, αυτό το κόμπιασμα συνήθως υποχωρεί. Εάν δούμε ότι για το παιδί μας το φυσιολογικό αυτό κόμπιασμα συνοδεύεται από έντονη προσπάθεια και μυϊκή ένταση ή ότι είναι υπερβολικά συχνό, είναι καλό να αναζητήσουμε την βοήθεια ενός ειδικού Παθολόγου Λόγου & Ομιλίας-Λογοθεραπευτή, ο οποίος θα αξιολογήσει το παιδί και θα μας καθοδηγήσει για το πώς πρέπει να δράσουμε. (Διαβάστε ποια είναι η διαδικασία της Λογοθεραπευτικής αξιολόγησης στο Λογοδίκτυο.)
Θέλετε να μάθετε περισσότερα;
Έχετε περισσότερες απορίες σχετικές με τον τραυλισμό; Μάθετε τα πάντα στη σχετική σελίδα μας www.logodiktyo.gr/λογοθεραπεια/τραυλισμός ή ελάτε στο Λογοδίκτυο να μας γνωρίσετε από κοντά και να απαντήσουμε κάθε σας ερώτηση. Καλέστε στο 210-4818160 και κλείστε το ραντεβού σας σήμερα!
