Αυτισμος και Λειτουργικοτητα-μερος β΄
της Αναστασίας Σταγιάνου, Παθολόγου Λόγου & Ομιλίας, ΜΑ, ΜSc/CCC-SLP
Στο πρώτο μέρος του άρθρου μας (διαβάστε το εδώ) συζητήσαμε την έννοια της λειτουργικότητας στην παρέμβαση και παραθέσαμε το παράδειγμα του οπτικοποιημένου λεξιλογίου. Ας δούμε σε αυτό το δεύτερο μέρος λίγα ακόμα παραδείγματα λειτουργικής και αποτελεσματικής παρέμβασης.
Το βασικό εκφραστικό λεξιλόγιο
Ένα εξαιρετικό παράδειγμα λειτουργικής λογοθεραπευτικής παρέμβασης είναι η εκμάθηση βασικού εκφραστικού λεξιλογίου, δηλαδή λέξεων και φράσεων απαραίτητων για την καθημερινότητα, λέξεων που δίνουν στο παιδί έναν βασικό προφορικό τρόπο επικοινωνίας με το περιβάλλον και τους ανθρώπους που βρίσκονται σε αυτό, την δυνατότητα να επικοινωνήσει βασικές ανάγκες και επιθυμίες, να είναι ασφαλές, να παίξει. Παραδείγματα λειτουργικού εκφραστικού λεξιλογίου μπορεί να είναι τα εξής:
Αξίζει να σημειώσουμε ότι δεν είναι όλα τα παιδιά με αυτισμό καλοί υποψήφιοι για τη συγκεκριμένη παρέμβαση. Για παράδειγμα, ένα μη λεκτικό παιδί πιθανόν να χρειάζεται περισσότερη έμφαση στο οπτικοποιημένο λεξιλόγιο (που συζητήσαμε στο πρώτο μέρος του άρθρου μας) καθώς και σε ένα εναλλακτικό σύστημα επικοινωνίας (π.χ. μέσω ανταλλαγής εικόνων, όπως είναι το PECS) και λιγότερη στην προφορική έκφραση. Η εκμάθηση βασικού εκφραστικού λεξιλογίου, ωστόσο, είναι πολύ αποτελεσματική σε παιδιά που έχουν μειωμένο εκφραστικό λεξιλόγιο ή μονολεκτική επικοινωνία.
Οι κοινωνικές δεξιότητες
Στοιχεία λειτουργικής επικοινωνίας θεωρούνται και οι κοινωνικές δεξιότητες, οι συμπεριφορές δηλαδή που βοηθούν το παιδί να αλληλεπιδράσει πιο αποτελεσματικά όχι μόνο μαζί μας αλλά κυρίως με τα άλλα παιδιά στο σχολείο και την παιδική χαρά και έτσι να εξελίξει την κοινωνικοποίησή του. Μια αποτελεσματική λογοθεραπευτική παρέμβαση, λοιπόν, θα περιέχει στόχους που αφορούν στα παρακάτω:
- το μοίρασμα (να μοιράζεται το παιδί τα παιχνίδια του)
- το δείξιμο (να μπορεί να δείχνει τι θέλει)
- την αναμονή και εναλλαγή της σειράς (σειρά μου-σειρά σου)
- τον κοινωνικό χαιρετισμό
- την βλεμματική επαφή κ.ά.
Λειτουργικότητα και προσαρμογή
Στο σημείο αυτό οφείλουμε να επισημάνουμε ότι κάποιοι στόχοι, όσο απαραίτητοι και λειτουργικοί κι αν είναι, δεν βρίσκονται στο επίπεδο του παιδιού. Το παιδί δεν είναι έτοιμο για αυτούς. Είναι χρέος της θεραπευτικής ομάδας στην περίπτωση αυτή να βρίσκει αντισταθμιστικές προσαρμογές. Για παράδειγμα, αν το παιδί μας είναι έτοιμο να αυτονομηθεί στην υπόδηση αλλά δεν μπορεί να δέσει τα κορδόνια του, οφείλουμε να του δώσουμε παπούτσια με βέλκρο. Ή αν ο έφηβός μας είναι αρκετά ώριμος για να πάει ως τον φούρνο μόνος του αλλά δεν μπορεί να δώσει ακριβείς πληροφορίες αν χαθεί, οφείλουμε να του δώσουμε πλαστικοποιημένη καρτέλα με τη διεύθυνσή του και τα τηλέφωνα ανάγκης και να τον εκπαιδεύσουμε στη χρήση της.
Συμπερασματικά
Ένα από τα κρισιμότερα βήματα ενός θεραπευτικού προγράμματος είναι η στόχευση της λειτουργικότητας μέσω της θέσπισης στόχων και της διαρκούς αναπροσαρμογής τους. Για τη διαδικασία αυτή απαιτείται μεγάλη εμπειρία από την πλευρά της Θεραπευτικής Ομάδας, προκειμένου οι στόχοι αυτοί να είναι λειτουργικοί, ρεαλιστικοί, απόλυτα εξατομικευμένοι και προσαρμοσμένοι στο επίπεδο του παιδιού. Τα προγράμματα παρέμβασης που δημιουργούμε στο Λογοδίκτυο είναι αποτελεσματικά, ακριβώς λόγω της εκτενούς εμπειρίας μας στον αυτισμό και τις Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος.
Θέλετε να μάθετε ακόμα περισσότερα;
Έχετε περισσότερες απορίες σχετικές με τον αυτισμό και τον στόχο της λειτουργικότητας; Πλοηγηθείτε στη σελίδα μας: www.logodiktyo.gr ή ελάτε στο Λογοδίκτυο να μας γνωρίσετε από κοντά και να απαντήσουμε κάθε σας ερώτηση. Καλέστε στο 210-4818160 και κλείστε το ραντεβού σας σήμερα!