ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ – Με μια ματιά
Ο ρόλος της ψυχοθεραπείας και της συμβουλευτικής είναι πιο επίκαιρος από ποτέ στις μέρες μας, καθώς η χώρα μας βιώνει τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης σε πολλά επίπεδα: ανεργία, θυμός, κατάθλιψη, άγχος, καχυποψία, διαρραγή στις κοινωνικές σχέσεις. Επιπτώσεις που είναι εμφανείς τόσο στους ενήλικες όσο και στα παιδιά. Η ψυχική μας υγεία είναι ίσως ο σημαντικότερος παράγοντας, τον οποίο με βοήθεια και καθοδήγηση μπορούμε να ελέγξουμε, ώστε να βελτιώσουμε τη ζωή μας.
Ψυχοθεραπευτικές συνεδρίες
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία, η ψυχοθεραπεία μπορεί να διεξαχθεί σε επίπεδο ατομικό, οικογενειακό, επίπεδο ζεύγους ή και ομαδικά. Απευθύνεται τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες και τόσο ο ασθενής όσο και ο θεραπευτής πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στην ψυχοθεραπεία.
Η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι βραχυπρόθεσμη (λίγες συνεδρίες) και να ασχολείται με την άμεση επίλυση θεμάτων ή μακροχρόνια (μήνες ή χρόνια) και να αφορά μακροχρόνια και πολύπλοκα ζητήματα. Οι στόχοι της θεραπείας και η συχνότητα των συναντήσεων ρυθμίζονται από κοινού με τον ασθενή και τον θεραπευτή.
Η δημιουργία σχέσης εμπιστοσύνης και εμπιστευτικότητας αποτελεί βασική αρχή της ψυχοθεραπείας, προκειμένου αυτή να είναι αποτελεσματική και ο θεραπευόμενος να επωφεληθεί τα μέγιστα. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι τηρείται αυστηρά το απόρρητο των συνεδριών, είτε πρόκειται για ενήλικα είτε για έφηβο. Σε μικρότερες ηλικίες, η ενημέρωση των γονέων γίνεται κατόπιν συζήτησης με τον θεραπευτή σε διαστήματα που εκείνος θα ορίσει.
Τι είναι η ψυχοθεραπεία;
Η ψυχοθεραπεία είναι μια παρέμβαση που, σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία, μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη διαχείριση ή και εξάλειψη δύσκολων συμπτωμάτων και στην επούλωση τραυμάτων, ώστε ένα άτομο να γίνει πιο λειτουργικό στην καθημερινότητά του και να μπορέσει ζήσει μια καλύτερη ζωή.
Μια ψυχοθεραπευτική παρέμβαση μπορεί να αφορά:
-ένα τραύμα
-μια ασθένεια
-μια απώλεια, λ.χ. ενός αγαπημένου προσώπου
-συγκεκριμένες ψυχικές διαταραχές, όπως η κατάθλιψη ή το άγχος.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι υπάρχουν διάφορες ψυχοθεραπευτικές μέθοδοι ή “σχολές” και ότι ορισμένοι τύποι θεραπείας μπορεί να λειτουργούν καλύτερα με συγκεκριμένα προβλήματα ή δυσκολίες. Σύμφωνα με τους ψυχιάτρους, τους ψυχολόγους και τους λοιπούς επαγγελματίες ψυχικής υγείας, η επιλογή του τύπου θεραπείας εξαρτάται από την ιδιαίτερη ασθένεια και τις περιστάσεις του ασθενούς και από την προτίμηση του/της. Οι θεραπευτές μπορούν να συνδυάσουν στοιχεία από διαφορετικές προσεγγίσεις για να ανταποκριθούν καλύτερα στις ανάγκες του ατόμου που λαμβάνει θεραπεία.
Η ψυχοθεραπεία, επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με φάρμακα ή άλλες θεραπείες (πάντα υπό την επίβλεψη ιατρού).
Δυσκολίες Συμπεριφοράς
Σε ό,τι αφορά τη συμπεριφορά και τις σχέσεις γονέων-παιδιών, ο Παιδοψυχίατρος, ο Ψυχοθεραπευτής/Ψυχοπαιδαγωγός ή ο Ψυχολόγος μας μέσα από συμβουλευτική γονέων, με απευθείας ψυχοπαιδαγωγικές συνεδρίες με το παιδί ή με ένα συνδυασμό των δύο μπορεί να παρέμβει τροποποιώντας τη συμπεριφορά, βελτιώνοντας την αυτοεκτίμηση του παιδιού, την ικανότητα διάδρασής του με ομηλίκους σε κοινό παιχνίδι και γενικότερα την ικανότητα συμμετοχής σε ομάδα (σχολική ή εξωσχολική). Η τροποποίηση της συμπεριφοράς μπορεί να αφορά είτε στη σχέση με τους γονείς και το γενικότερο οικογενειακό περιβάλλον, είτε στον ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο του παιδιού (σχολείο, παιδική χαρά κ.λπ.).
Γιατί να κάνω ψυχοθεραπεία/ψυχοπαιδαγωγικό πρόγραμμα;
Θα αλλάξει κάτι;
Οι περισσότεροι άνθρωποι που κάνουν ψυχοθεραπεία, σύμφωνα με τις έρευνες, αισθάνονται ανακούφιση των συμπτωμάτων και μπορούν να λειτουργήσουν καλύτερα στη ζωή τους. Η ψυχοθεραπεία έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές μας και συνδέεται με θετικές αλλαγές στον εγκέφαλο και στο σώμα. Στα οφέλη συμπεριλαμβάνονται λιγότερες ημέρες αδιαθεσίας, λιγότερες αναπηρίες, λιγότερα ιατρικά προβλήματα και αυξημένη ικανοποίηση από την εργασία ή το σχολείο.
Με τη χρήση τεχνικών απεικόνισης του εγκεφάλου (όπως MRI/fMRI) οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει αλλαγές στον εγκέφαλο σε άτομα με ψυχικές ασθένειες, όπως κατάθλιψη, αγχώδη διαταραχή, μετατραυματικό σοκ (PTSD) κ.ά, ως αποτέλεσμα της ψυχοθεραπείας. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι αλλαγές του εγκεφάλου που παρατηρήθηκαν έπειτα από την ψυχοθεραπευτική παρέμβαση ήταν παρόμοιες με τις αλλαγές που προέκυψαν έπειτα από φαρμακευτική αγωγή (Karlsson, H. How Psychotherapy changes the Brain. Psychiatric Times. 2011).
Προκειμένου η ψυχοθεραπεία να σας βοηθήσει, είναι καλό να την προσεγγίσετε ως μια “συνεργατική προσπάθεια”, να είστε ανοιχτοί και ειλικρινείς και να ακολουθείτε το “θεραπευτικό συμβόλαιο” που από κοινού με τον θεραπευτή σας θα συζητήσετε.
